Pomiar kwasowości gleb

W zagłębieniu płytki wsypujemy szczyptę gleby, lekko ugniatamy i dodajemy indykatora (płynu Hellipa). Indykator musi stykać się z glebą ok. 3 minuty. Odczytanie pH polega na porównaniu barwy roztworu z barwną skalą znajdującą się na płytce. Barwa odpowiada odpowiedniemu pH. Jest to metoda mało precyzyjna, ale wykorzystywana w terenie do szybkiego, orientacyjnego, określenia pH pod warunkiem używania świeżego indykatora (który ma tendencje do starzenia się), a z uwagi na małe zainteresowanie praktycznie nie do zdobycia zarówno płytki ze skalą jak i świeżego płynu Hellipa. Odmianą powyższej metody jest posłużenie się rurką testową wypełnioną roztworem, który zmienia barwę po wymieszaniu z glebą. Rurkę wypełniamy określoną w instrukcji ilością gleby (np. 1/4) i silnie potrząsamy. Po odczekaniu, aż gleba opadnie na dno rurki, a płyn nabierze określonego koloru, otrzymaną barwę porównujemy z wzorcem dołączonym do testera.

Polega na pomiarze stężenia (aktywności) jonów wodorowych wyrażonego w jednostkach pH. Pomiar dokonujemy za pomocą pH – metru z podłączoną do niego odpowiednią elektrodą. Najczęściej stosuje się elektrodę szklaną wraz z elektrodą odniesienia lub elektrodą zespoloną. Na wynik pH ma wpływ temperatura. Dlatego w obecnie stosowanych pH – metrach zamontowane są czujniki temperatury pozwalające na wyeliminowanie błędów wynikających ze zmiany sprawności elektrody w zależności od temperatury otoczenia (kompensacja temperatury).

Pomiar pH w terenie umożliwiają pH – metry polowe. – pH – metr należy skalibrować przed badaniem na bufory o znanym pH, – przygotować próbkę gleby, przez wymieszaniem jej z wodą destylowaną (np. 10 g gleby + 25 cm3 wody destylowanej). Sposób przygotowania próbki uzależniony jest od stosowanej elektrody. W zawisinie zanurza się elektrodę i dokonuje odczytu w jednostkach pH. Niektóre pH – metry polowe zaopatrzone są w sondę umożliwiającą dokonywanie pomiaru bezpośrednio w glebie. Wówczas pomiar powinien być dokonywany po silnym deszczu lub po zalaniu gleby wodą destylowaną i wymieszaniu. Na prawidłowość odczytu pH ma wpływ czas kontaktu gleby z wodą. Dlatego przy przygotowaniu próbki przez wymieszanie gleby suchej z wodą destylowaną, pomiaru powinno dokonywać się po 2 godzinach.

Najdokładniejszy pomiar – poprzez możliwość optymalizacji warunków – jest w laboratorium, na pH – metrze laboratoryjnym wg normy PN – ISO 10390:1997. Można oznaczyć pH w następujących zawiesinach: – zawiesinach wodzie, – w chlorku potasu (o stężeniu 1 mol/l), – w chlorku wapnia (o stężeniu 0,01 mol/l). Przy sporządzani zawiesiny najczęściej stosuje się stosunek objętościowy gleby do roztworu 1:5. W czasie pomiaru należy zachować stałą temperaturę. Próbkę gleby powietrznie suchą, zmieloną i przesianą przez sito 2 mm zalewa się w naczyniu roztworem ekstrakcyjnym, miesza i odstawia na 2 – 24 godziny. Po tym czasie dokonuje się pomiaru.